1620’li yıllar itibariyle günümüz anlamına yakın halleriyle kullanılmaya başlamış olsa da kaynaklar lojistik kelimesinin temelinin çok daha eskillere dayandığını göstermektedir. Lojistik kelime olarak Yunanca “hesaplama konusunda yetenekli” anlamına gelen “logistikos” olduğunu belirtmektedir.
Lojistiğin asıl önem kazandığı zaman ise düzenli orduların ortaya çıkması kadar eskidir. Ordunun sevkinin yanı sıra düzenli olarak gıda, kıyafet, teçhizat gibi genel başlıklar altında birçok kalemin tedariği orduların işler tutulabilmesi için bir zaruriyetti. Bu sebeple lojistik savaşta zaferi belirleyen bir kavram olarak hep var oldu.
Bugün ticari anlamda kullanılan lojistiğin tanımı Türk Dil Kurumu tarafından en doğru ve en net haliyle açıklanmaktadır:
“Kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, hizmetin ve bilgi akışının çıkış noktasından varış noktasına kadar taşınmasının etkili ve verimli bir biçimde planlanması ve uygulanması.”
Bu tanım ürünlerin taşınması, depolanması, optimum stok seviyesinin sağlanması, taşıma modelinin optimizasyonu gibi birçok alt başlığı içerisinde barındırmaktadır. Lojistikte bahsi geçen ürünün üretildiği ilk noktadan tüketildiği son ana kadar yapılan sürece biz tedarik zinciri demekteyiz.
Lojistik uzmanları, lojistik süreçlerin etkin bir şekilde yönetilmesinden sorumludur. Bu süreçlerin planlanması, koordinasyonu, yürütülmesi ve kontrolü gibi faaliyetleri yönetirler. Lojistik uzmanları, stok yönetimi, tedarik zinciri yönetimi, malzeme planlama, nakliye yönetimi, müşteri ilişkileri yönetimi ve lojistik ağ tasarımı gibi birçok konuda uzmanlaşmışlardır.
Lojistik uzmanlarının görevleri ve sorumlulukları şunları içerir:
Lojistik ön lisans ve lojistik yönetimi lisans mezunları, lojistik sektöründe birçok farklı pozisyonda çalışabilirler. Bu pozisyonlar, lojistik koordinatörü, lojistik yöneticisi, stok yöneticisi, tedarik zinciri yöneticisi, nakliye yöneticisi ve depo yöneticisi gibi farklı alanları kapsayabilir.
Lojistik hizmetleri, genel olarak beş ana kategori altında toplanabilir. Bu kategoriler, tedarik lojistiği, üretim lojistiği, pazarlama ve satış faaliyetleri, dağıtım lojistiği ve geri dönüş lojistiği olarak sıralanabilir.
Tedarik lojistiği, üretim süreci için gerekli olan hammadde ve malzemelerin, tedarik zinciri boyunca etkin bir şekilde yönetilmesini kapsar. Tedarik zinciri, tedarikçiler, üreticiler, dağıtımcılar ve nihai müşteriler arasındaki mal ve hizmet akışını ifade eder. Tedarik lojistiği, tedarik zincirindeki tüm taraflar arasında koordinasyon sağlayarak, malzeme tedariğinin zamanında, doğru ve etkin bir şekilde yapılmasını sağlar.
Üretim lojistiği, üretim sürecinde kullanılan malzemelerin, işlemlerin ve ürünlerin etkin bir şekilde yönetilmesini kapsar. Bu kapsamda, üretim sürecinde kullanılan malzemelerin tedariki, stoklama, üretim sürecinde kullanımı, ürünlerin ambalajlama ve depolanması, nakliyesi gibi süreçlerin yönetimi önemlidir.
Pazarlama ve satış faaliyetleri, müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak üzere ürün ve hizmetlerin etkin bir şekilde pazarlanması, satışı ve teslimatını kapsar. Bu kapsamda, müşteri taleplerinin toplanması, siparişlerin yönetilmesi, ürünlerin ambalajlama ve nakliyesi gibi süreçler yer alır.
Dağıtım lojistiği, ürünlerin nihai tüketiciye veya perakende satış noktalarına etkin bir şekilde ulaştırılmasını kapsar. Bu kapsamda, ürünlerin depolanması, siparişlerin yönetimi, ambalajlama, taşıma ve teslimat süreçleri yer alır. Dağıtım lojistiği, müşteri memnuniyeti için önemli bir rol oynar.
Geri dönüş lojistiği, ürünlerin satış sonrası süreçlerinde geri kazanımının ve yeniden kullanımının etkin bir şekilde yönetilmesini kapsayan bir süreçtir. Bu süreçte, ürünlerin müşteri tarafından iade edilmesi, bozuk veya hasarlı ürünlerin tamiri veya yeniden üretimi için geri dönüşümlü malzemelerin geri toplanması, depolanması, işlenmesi ve yeniden kullanımı gibi işlemler yer alır. Geri dönüş lojistiği, çevre dostu bir yaklaşım olmakla birlikte şirketlere de ekonomik faydalar sağlamaktadır. Geri dönüşümlü malzemelerin tekrar kullanımı, şirketlerin maliyetlerini azaltırken, çevreye olan duyarlılıklarını da arttırır.
Lojistik sektörü de diğer sektörler gibi teknolojik gelişmelerden etkilenmekte ve bu gelişmeleri kullanarak işlerini daha verimli hale getirmeye çalışmaktadır. Günümüzde lojistik işletmeleri, iş süreçlerini optimize etmek ve verimliliği artırmak için birçok yazılım ve teknolojik araç kullanmaktadır. Bu araçlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
Nakliye Yönetim Sistemleri (TMS): Lojistik işletmeleri, nakliye yönetim sistemleri kullanarak taşıma operasyonlarını planlama, yönetme, izleme ve kontrol etme işlemlerini gerçekleştirirler. Bu sistemler sayesinde taşıma süreci daha verimli hale gelir ve müşteri memnuniyeti artar.
Depo Yönetim Sistemleri (WMS): Depo yönetim sistemleri, depo işlemlerini izleme, planlama ve kontrol etme işlemlerini gerçekleştirir. Bu sistemler sayesinde depo işletmeleri daha verimli hale gelir ve ürün kayıpları azalır.
Yüksek Hacimli Veri Analizi: Lojistik işletmeleri, veri analizi kullanarak iş süreçlerini optimize etmeye çalışırlar. Veri analizi sayesinde müşteri talepleri, stok seviyeleri, üretim kapasiteleri ve nakliye rotaları gibi konularda doğru kararlar verilebilir.
Araç Takip Sistemleri: Araç takip sistemleri, araçların nerede olduğunu, ne zaman hareket ettiğini ve hangi rotayı izlediğini izlemeye yarar. Bu sistemler sayesinde araçların performansı artar ve lojistik işletmeleri daha verimli hale gelir.
RFID Teknolojisi: RFID teknolojisi, ürünlerin veya paletlerin takibini yapmak için kullanılan bir teknolojidir. RFID etiketleri sayesinde ürünlerin takibi daha kolay hale gelir ve hatalı teslimatlar azalır.
SONUÇ
Lojistik, günümüzün hızlı ve rekabetçi iş dünyasında hayati bir rol oynamaktadır. Ürünlerin tedarik zincirinin tüm aşamalarını kapsayan bu disiplin, mal ve hizmetlerin etkili bir şekilde yönetilmesini ve müşteri memnuniyetini artırmayı hedeflemektedir. Lojistik, ürünlerin tedarik edilmesinden üretim ve stok yönetimine, pazarlama ve dağıtım süreçlerine kadar her aşamada faaliyet göstermektedir.
Lojistik uzmanları, tedarik zincirindeki işlemleri takip ederek sürecin etkin bir şekilde yönetilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, geri dönüş lojistiği gibi sürdürülebilirlik alanındaki çalışmalar da lojistiğin önemli bir parçasıdır.
Lojistik sektörü, hızla gelişen teknoloji ve iş dünyasındaki değişimlerle birlikte sürekli olarak yenilenmektedir. Bu nedenle, lojistik yönetimi ve operasyonları hakkında güncel bilgiye sahip olmak, başarılı bir kariyer yapmak için önemlidir.
Yararlanılan Kaynaklar:
