Kimya Lojistiği, kimyasal ürünlerin taşınmasına ilişkin yapılan taşıma faaliyetlerinin tamamıdır. Tanım her ne kadar basit gözüksede kimyasal ürünlerin çeşitliliği sebebiyle lojistik çözümleri de kendine has özellikler göstermektedir.
Kimyasal ürün lojistiğinde, taşıma hacmine ve ürünün niteliğine göre Break Bulk, ISO tank, Flexibag, Swapbody gibi kendine özgü ekipmanlar kullanılmaktadır.
Kimyasal bir ürünün taşınmasında ki en büyük etmen ürünlerin yanıcı muhteviyatı(DG) taşıyor olmasıdır. Yanıcı olan yüklerin taşınmasında ürünün sızması ya da parlaması halinde nasıl müdahale edileceği bilinmezse taşıma aracı ve birçok durumda taşıma aracının içerisinde ki personelin hayatı tehlikeye girebilir. Bu sebeple ürünün doğru koşullarda taşınması, taşımayı yapan aracın içerisinde ki personelin parlama ve sızıntıya doğru şekilde müdahe edebilmesi yani risklerin bertaraf edilebilmesi için taşıma süreçleri boyunca geçeceği bütün süreçler tek tek incelenmeli ve gerekiyorsa ürünün belli bir taşıma modunda nakli iptal edilmeli ve alternatifler aranmalıdır.
Aşağıda konteynerde sızıntıya başlayan bir yangın ve sonucunu bulabilirsiniz:
Görsel: Kimo International
Tehlikeli Madde Beyannamesi (Dangerous Goods Form)
Tehlikeli madde beyannamesinin temel amacı, nakliyecinin fiziki taşımayı yapacak ya da elleçlemesini yürütecek taraflara (hat,armatör,liman operatörleri gibi) yüke ilişkin kritik bilgileri sağlamak ve tehlike anında müdahaleyi kolaylastırmak ve riskleri ortadan kaldırmaktır.
DG Formun içeriğinde gönderici, alıcı, taşınacak malın kabı,kilosu ve tanımının yanısıra Yükün UN numarası, DG sınıfı, iç kaplar varsa(palet içerisinde kutu gibi) bunların adedi tipi, yükün parlama derecesi ve acil durumlarda aranacak yetkili irtibat detayları bunulmalıdır.
Yükün muhteviyatı üretici tarafından bilindiğinden konu evrakın yükleyici tarafından imzalanarak taşıyıcıya temini gerekmektedir.
Görsel: DGM USA NY
Özellikle denizyolunda bu durum sıkça ithalatçıların karşısına çıkmaktadır. Supalan kısaca eşyanın sundurma veya antrepoya boşaltılmaksızın bulunduğu aracın üzerinde muayene edilerek sahibine teslim edilmesi işlemine denilmektedir. Teknik olarak yaygınlaştırılmış basitleştirilmiş usul işlemleri olarak ifade edilmektedir. (Kaynak: Gümrük TV)
Örneğin, denizyolunda gelen yanıcı bir yükün ineceği liman o yükü elleçlemeye uygun değil ise taşıyan (armatör) suphalan bildirminde bulunur ve yük limana inmeden liman à depo&fabrika arasında ara taşımayı gerçekleştirecek aracın üzerine indirilir. Burada amaç konu yük üzerinde tehlikeyi önleme konusunda ki riski limanın üzerinden almaktır.
Suphalan gereken durumlarda dikkat edilmesi gereken operasyonel husus yükün limana dokunamayacak olmasıdır. Diğer bir deyişle yükün yüklenmesi gereken ara taşıma aracı gemi yanaşmadan limanda yükü almaya hazır olmazsa yük geldiği limana gönderilmek üzere gemiden indirilmeden geri gönderilebilir. Bu sebeple operasyon yetkilisinin süreci yakinen takip etmesi önem arz etmektedir.
Tehlikeli yüklerin taşınmasındaki güvenlik prosedürlerinin anlatıldığı ve kimyasal ürünlerin taşınması öncesi bilmekte fayda sağlayacak bazı alt başlıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Kimyasal yükler gemi bazında dökme olarak taşınmaktadır. Kimyasal yüklerin gemiyle taşımacılığında risklerin fazla olması sebebiyle bu tip gemilerde çalışacak gemi personelinden ek yeterlilikler (STCW) talep edilmektedir.
Görsel: Marine Traffic
20’ ekipmanın sıvı halde dökme yük yüklemeye adapte edilmiş halidir. Tankın içi krom kaplamadır ve uzun yıllar kullanıma elverişlidir. Bu sebeple sadece kimyasal ürünlerin taşımasında değil ayrıca gıda taşımacılığında da tercih edilen bir ekipmandır.
Dökme halde yük yüklemeye uygun olması sebebiyle özellikle yoğunluğu fazla olan sıvı gıdalar için harika çözümler yaratmaktadır.
Isotankların ebatları 20’ konteyner ile aynı olması sebebiyle denizyolu ve kombine taşımacılıklarda büyük rahatlık sağlamaktadır.
Görsel: Wikimedia
Yanıcı olmayan yükler için Isotank konteynere alternatif bir çözüm olarak üretilmiştir. BU tip yüklemelerde 20 standart konteynerin içerisine plastik bir muhafaza kabı takoz ve yastıklamalarla güvenli hale getirilmekte ve içine sıvı dolum yapılmaktadır(ürün şekli itibariyle balonla benzerlik göstermektedir)
Bu tip yüklemeler riskleri sebebiyle sigorta firmalarınca genelde reddedilmektedir.
Görsel: Alibaba
Yararlanılan Kaynaklar:
